جایگاه دولت در اقتصاد اسلامی و مقایسه آن با دیگر نظریات

          عباس 
            بازدید : 292
          سه شنبه 06 بهمن 1394
           نظرات (0)
        

دانلود مقاله رشته اقتصاد

جایگاه دولت در اقتصاد اسلامی و مقایسه آن با دیگر نظریات

چكیده

ظهور انواع نظریات دربارة دولت در عرصة اقتصاد در دوران معاصر، لزوم روشن ساختن جایگاه دولت در اقتصاد اسلامی و مقایسة آن با دیگر نظریات را ضرور ساخته است. مقاله با بیان ویژگی‌های كلّی دولت در مكاتب مركانتالیست، فیزیوكرات، كلاسیك، مكتب تاریخی، نئوكلاسیك، كینز، دولت رفاه، هزینة مبادلة اطّلاعات، انتخاب عمومی یا مكتب اقتصادی سیاست ضمن بیان اهداف، وظایف، اختیارات و منابع در اختیار دولت اسلامی، تفاوت‌های دولت اسلامی را با دیگر دولت‌ها روشن می‌سازد.

مقایسه در موارد هدف نهایی فعالیت دولت، مالكیت منابع، اصل عقلایی دخالت دولت، دیدگاه دربارة دولت، رابطة دولت و بخش خصوصی، سیاستگذاری، تأمین اجتماعی و رفع فقر و بی‌عدالتی، تولید كالا‌های عمومی، تولید كالاهای دارای انحصار طبیعی، توزیع مجدّد درآمد، توزان اجتماعی و شیوه تصمیم‌گیری صورت گرفته و نشان می‌دهد كه دولت اسلامی مشتركاتی با برخی دولت‌ها دارد؛ اما نمی‌توان آن را جزو یكی از آن دیدگاه‌ها دانست؛ بلكه نظریة دولت اسلامی در عرصة اقتصاد به جهت تفاوت در اهداف، شیوه‌ها، ابزارها استقلال كامل دارد.

واژگان كلیدی:

دولت

دولت رفاه

اقتصاد اسلامی

عقاید اقتصادی

مقدّمه

دولت از مهم‌ترین نهادهای بشری است كه حضور فعّال آن در طول تاریخ زندگی اجتماعی انسان روشن است. هزاران سال است كه انسان برای تحقق نظم اجتماعی و سهولت زندگی خود و بهره مندی از امنیت داخلی و دفاع در برابر دشمن، نهاد دولت را سامان داده است. دولت‌ها در این مدت، گاه مردمی و گاه ضدّ مردمی بوده؛ گاه رفتاری عادلانه و گاه رفتار ظالمانه از خود نشان داده‌اند. گرچه جنبش‌های اجتماعی برای تغییر دولت شكل می‌گرفت ، هیچ مردمی، نبودِ دولت را در باور خود راه نمی‌داد؛ زیرا می‌دانست نبودِ نهاد قدرتمند در جامعه به هرج و مرج اجتماعی می‌انجامد. وظایف دولت‌ها در گذر زمان ، بر حسب دیدگاه‌ها متفاوت بوده است.

در قرون اخیر، دیدگاه‌های متعدّدی دربارة نقش‌های دولت در عرصة اجتماع مطرح شده است. شكل‌گیری دولت‌های مدرن در اروپا و دگرگونی‌های شگرف بعدی آن در مورد وظایف دولت به ویژه وظایف اقتصادی، مباحث بسیاری را در ادبیات مباحث سیاسی و اقصادی رقم زده است. طیف گستردة دولت حدّاقلی و ژاندارمی تا دولت كمونیستی ، و تحقّق آثار مثبت و منفی هر یك در جوامع، باعث شده تصمیم گیری دربارة انتخاب دولت مشكل‌تر شود.از سوی دیگر، در اقتصاد اسلامی، دولت نهاد مهمّ و اساسی است و شناخت حیطة دخالت آن به تبیین دقیق وظایف دولت اسلامی بر اساس متون دینی و مقایسة آن با وظایف انواع دولت‌های مطرح در ادبیات اقتصادی نیازمند است. با تعیین موقعیت جایگاه دولت اسلامی و رابطة آن با دولت‌های امروزی می‌توان عملكرد دولت‌های اسلامی و نتایج حاصله از حضور آن را حدس زد.

دانلود در ادامه مطلب

ادامه مطلب ...

پایان نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی با عنوان ویژگی و مشخصات احزاب سیاسی ایران قبل از انقلاب نسبت به

          عباس 
            بازدید : 838
          دوشنبه 28 دی 1394
           نظرات (0)
        

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی با عنوان

ویژگی و مشخصات احزاب سیاسی ایران قبل از انقلاب نسبت به بعد از انقلاب

طرح مساله :

مبحث احزاب با رقابت معنی و مفهوم پیدا می کند. بدین معنی که در بحث از احزاب سیاسی باید رقابت سیاسی را نیز جزء ضروریات آن بدانیم. در واقع احزاب سیاسی را به عنوان مهمترین نهاد سازمان دهنده رقابتها در جامعه می دانند. ویژگیها و شرایط اجتماعی و فرهنگی احزاب تعیین کننده نوع تعاملات آنها در داخل نظام سیاسی با سایر احزاب و نیز با خود نظام سیاسی است. یعنی هر چه جامعه ای به شاخصهای توسعه همه جانبه نزدیکترباشد شرایط برای رقابت سیاسی سالم ودر چارچوب نظام سیاسی فراهم است و دور بودن از این شاخصها با رقابتهای خشن ناسالم و برون سیستمی احزاب همراه است.

در این مبحث که باید آن را به صورت روندی در حرکت احزاب به سمت نهادینگی ترسیم نموده ایم. از رقابت بین احزاب سیاسی دوره دوم تخرب و با اشاره ای به دوره سوم یعنی بین سالهای 1320 تا 1332 و نیز بین سالهای 1339 تا 1342 و احزاب بعد از انقلاب اسلامی بحث خواهد شد و شرایط و ویژگیهای هر دوره به لحاظ اجتماعی و اقتصادی مورد بررسی قرار می گیرند تا نشان داده شوند که این شرایط باعث بوجود آمدن نوع رقابت شکل گرفته را در چارچوب یا خارج از نظام سیاسی بوده اند.

بحث از احزاب و شکل گیری آن به دوره مشروطه بر می گردد. اما فعالیتهای حزبی دهه بیست و آغاز دهه سی با رشد چشمگیر احزاب و دستجات سیاسی همراه بوده که دارای گرایشهای متفاوت و گوناگون ایدئولوژیک و فکری بودند. اما شرایط و لوازم اجتماعی و فرهنگی برای گسترش فعالیت احزاب به هم طبقات جامع فراهم نبود. بنابراین احزاب تنها در طبقات متوسط شهری نفوذ داشتند و از مشارکت سیاسی آنها بهره مند بودند در حالی که طبقات دیگر از طرف افراد و گروههای سنتی بیسج می شدند.

اما در آغاز انقلاب اسلامی و به ویژه بعد از دوم خرداد 76 زمینه رشد احزاب و گروههای سیاسی به تعداد زیاد و دارای تنوع فکری فراهم شد و احزاب به طرف نهادمندی سیاسی حرکت نموده اند. و این امر با وجود دولت مقتدر تحقق می یابد. با این حال سیر حرکتی احزاب همواره سیر مستقیم نبوده بلکه حرکت سینوسی را در مسیر تخرب در ایران می بینیم. اما به طورکلی با ذکر شاخصها و ویژگیهای هر دوره می توان پی برد که منازعات نرم و مسالمت آمیز حرکت نموده است. برای این امر یعنی تحقق رقابت درون سیستمی وجود شاخصهایی مانند تکثر که هم شامل تعدد و هم تنوع می شود الزامیست و هم باید آزادی رقابت سیاسی و اسباب و لوازم آن فراهم شود و هم مسیر حرکت احزاب به طرف نهادمندی باشد این امور با وجود فرهنگی مشارکی و در سایه اقتدار حکومتی تحقق می یابد.

کلمات کلیدی:

حزبگرایی

حزب درایران

رقابت سیاسی

احزاب سیاسی

تاریخ معاصر ایران

انقلاب اسلامی ایران

نسبت رقابت با نظام سیاسی

هدف تحقیق

هدف از تحقیق حاضر بررسی روند تخب در ایران و سیر تکاملی آن و نوع منازعاتی که در روند تخرب رخ میدهد می باشد. این مبحث با مطالعه تطبیقی میخواهد با بررسی شرایط و ویژگیهای هر دو دوره مقایسه نشان دهد شاخصهای لازم را که اندیشمندان از آنها به عنوان ابزارهای گذر به سمت توسعه سیاسی یاد میکنند چگونه تحقق می یابد.

بررسی تطبیقی احزاب سیاسی ایران در دوره دوم (1320 تا 1332) و سوم تخرب (1339 تا 1342) که از آنها بعنوان احزاب قبل از انقلاب یاد میشود و غالب تمرکز کتاب هم در دوره دوم تخرب و مقایسه آن با احزاب بعد از انقلاب اسلامی خواهد بود. که هدف از این بررسیها بدست آوردن ویژگیهای هر دو دوره و دست یافتن به نقاط اشتراک و افتراق دوره های مورد بحث می باشد تا به یک تحلیلی از دوره های مذکور بتوانیم درست پیدا کنیم .

اهمیت تحقیق

بحث از احزاب سیاسی در ایران همواره با مشکلاتی همراه است اول اینکه احزاب دارای تداوم در حیات سیاسی خود در طول تاریخ حزبگرایی سیاسی نبوده ا ند. بدین معنی که برای احزاب سیاسی در ایران دوره هایی از فعالیت و رکود در نظر می گیرند. که در طی این دوره ها بنا به شرایط بیرونی (داخلی و خارجی) محیط لازم برای فعالیت آنها پیش آمده است و احزاب سیاسی نتوانسته اند در صحنه رقابتهای سیاسی حضور یابند. اما تداوم در این دوره ها کمتر بوده است. مساله دوم این است که تعاریف اندیشمندان اطلاق کاملی با احزاب بوجود آمده در ایران نمی کند یعنی احزاب ایران یا شرایط و لوازم حزبی را نداشته اند و یا مباحث حزب، جناح، گروه، جریان و .... با اغماض حزب نامیده شده اند.

بنابراین ضروری است که مرزهای دقیق بین مفاهیم مشخص شود و حوزه تحلیل آن مشخص گردد. اهمیت مطالعه تطبیقی احزاب در ایران می تواند با بر شمردن ویژگیها و برجستگیهای هر دوره و بیان تفاوتهای ان الگوهای مناسب فعالیت حزبی و شرایط و لوازم آن را مشخص نماید. در این تحقیق سعی بر این است که با بر شمردن ویژگیهای هر دوره و مقایسه آنها با یکدیگر نقاط مشترک و زمینه های مشترک فعالیت احزاب سیاسی برای تدام مخرب در ایران بدست می آید. از این جهت مطالعه مقایسه ای میتواند سودمند باشد.

دانلود در ادامه مطلب

ادامه مطلب ...

پایان نامه كارشناسی ارشد رشته اقتصاد و مطالعات منطقه ای با عنوان رابطه توسعه پایدار و توسعه اقتصاد�

          عباس 
            بازدید : 139
          یکشنبه 27 دی 1394
           نظرات (0)
        

پایان نامه كارشناسی ارشد رشته اقتصاد و مطالعات منطقه ای با عنوان رابطه توسعه پایدار و توسعه اقتصادی در ایران (86 ـ 1357)

چكیده:

میان جریان‌های سیاسی و توسعه اقتصادی، ربط وثیقی وجود دارد. به نحوی كه تغییر متناوب، سیستماتیک، منظم و قانونی قدرت در دست جناح‌های سیاسی می‌تواند به تضمین رشد و توسعه اقتصادی جامعه منجر گردد. از این رو در شرایطی كه جریان‌های سیاسی بر سیاست‌های اقتصادی و روند توسعه جمهوری اسلامی ایران نیز تاثیر گذار بوده‌اند، با این حال توسعه اقتصادی ایران از روندی ناکارآمد، ناپایدار و بدون برنامه برخوردار بوده است. بر این اساس جریان‌های سیاسی به دلیل فقدان نگرش سیستمی و عدم نهادینه سازی الگوی اقتصادی مشخص، موجب ناپایداری و كُندی روند توسعه اقتصادی ایران شده‌اند. در واقع قطبی شدن مطالبات جریان‌های سیاسی در ایران، موجب بی ثباتی اقتصادی و به خطر افتادن توسعه اقتصادی پایدار شده و جناح‌های سیاسی ایران را به ارائه تعاریف گوناگون و بعضا متضادی از توسعه سوق داده است.

در نتیجه مهمترین هدف رساله حاضر، تحلیل و مقایسه‌ی دیگاه‌های اقتصادی جناح‌های سیاسی موجود در ایران و تاثیری است كه هر یک از آنها بر روند توسعه اقتصادی ایران گذاشته‌اند. از این رو با توجه به اهمیتی که توسعه اقتصادی در ایران امروز دارد و همچنین عدم وجود پژوهش مستقلی در خصوص تاثیر جریان‌های سیاسی بر روند توسعه اقتصادی ایران، در رساله‌ی حاضر از روش‌های توصیفی، تحلیلی و تطبیقی استفاده شده است. بر این اساس با توجه به ضعف جریان‌های سیاسی در خصوص طرح و اجرای یك الگوی فراگیر توسعه، می‌توان به سند چشم‌انداز بیست ساله و سیاست‌های كلی اصل 44 كه از سوی مقام معظم رهبری تبین شده است، اشاره نمود و آنها را اسنادی راهبردی در زمینه‌ی اشتراك و اجماع ملی در خصوص توسعه اقتصادی ایران محسوب نمود.

کلمات کلیدی:

توسعه پایدار

توسعه یافتگی

توسعه اقتصادی

گفتمان توسعه در ایران

سند چشم انداز بیست ساله

رابطه جریان‌های سیاسی و توسعه اقتصادی

مقدمه:

مقوله توسعه در جوامع در حال توسعه و حتی جوامع توسعه یافته نیازمند انگیزه، برنامه، زمان و پایداری و استمرار است. از این رو کشورهای در حال توسعه به طور عام و کشور ایران به طور خاص در صورتی می توانند به این مقوله دست بیابند که ابتدا انگیزه و تمایل توسعه در میان مردم و سیاست مداران وجود داشته باشد و سپس با تنظیم و تدوین برنامه های کوتاه، میان و بلند مدت در این راه گام بردارند. ناگفته پیداست که استمرار در اجرای برنامه های صحیح در مدت زمان طولانی می تواند ایران را به کشوری توسعه یافته تبدیل کند. بنابراین وجود برنامه ای عقلایی و اجرای درست آن دومین گام در مسیر توسعه است. ایران اولین بار در سال 1327 به برنامه ریزی توسعه ای پرداخت که تا سال 1357 ادامه یافت.

در این مدت برنامه های میان مدت عموما¬ً با مشکلاتی مواجه شدند که نتوانستند به مقصود مورد نظر برسند، با این وجود نمی توان از مفید بودن آن در این دوره چشم پوشی کرد. انقلاب اسلامی ایران در ابتدا به خاطر مشکلات فراوان داخلی و خارجی نتوانست به برنامه ای میان یا بلندمدت دست پیدا کند. اما این اتفاق در سال 1368 و پس از اتمام جنگ تحمیلی رخ داد. در حال حاضر چهارمین برنامه میان مدت توسعه در حال اجرا است.

اما مسئله این است که در فقدان برنامه و استراتژی بلندمدت توسعه ای باعث شد تا برنامه های پنج ساله نتوانند آنگونه که باید و شاید کشور را در مسیر توسعه قرار دهند. زیرا هر برنامه ای بر اساس سلیقه دولت هایی تدوین شد که در همان ایام قدرت را در دست داشتند. با توجه به اینکه از زمان پس جنگ سه گفتمان توسعه اقتصادمحور، توسعه سیاست محور و توسعه عدالت محور بر کشور حاکم بوده، برنامه-ها از استمرار و پایداری لازم بهره مند نبوده و هر یک مسیر خاصی را پیموده اند. برای جلوگیری از این پراکندگی و گام گذاشتن در مسیر توسعه، ایران نیازمند چشم انداز و استراتژی بلندمدتی بود تا راه توسعه کشور را هموار کند. این اتفاق در «سند چشم-انداز بیست ساله» ایران رخ داده است و اگر در این مدت برنامه های پیش بینی شده به طور صحیح اجرا شوند به نظر توسعه امری دست یافتنی می شود.

دانلود در ادامه مطلب

ادامه مطلب ...