دانلود پایان نامه کارشناسی رشته حقوق
عسر و حرج در طلاق
مقدمه :
خانواده محل آرامش اعضاء خانواده می باشد و زمانی امنیت و آرامش در آن برقرار است که دو عضو اصلی سازنده خانواده، پدر و مادر، این امکان را با کمک یکدیگر و دیگر اعضاء آن فراهم نمایند، لذا زمانی که خانواده تبدیل به کانون درگیری و جهنمی سوزان می گردد، آتش آن دامنگیر تمام افراد خانواده می شود و نتایج منفی آن جامعه رانیز تحت تاثیر خود قرار می دهد، زیرا همان طور که می دانیم جامعه سالم نیازمند خانواده سالم می باشد و زمانی که خانواده ها از لحاظ روحی و فکری و اقتصادی دچار معضل می گردند، باید مطمئن باشیم که پایه های سلامت کل جامعه در حال سست شدن می باشند.اما یکی از راه حل های شرعی و قانونی، زمانی که ادامه زندگی برای هر یک از زوجین مقدور نباشد، طلاق می باشد که طرفین با طی مراحل قانونی می توانند از یکدیگر جدا شوند.در هریک از کشورها با سیستم های قضایی متفاوت، برای اینکه زن و مردی که ازدواج رسمی نموده اند از یکدیگر جدا شوند، مراحل قانونی وجود دارد. اما نکته مهم، چگونگی این مراحل قانونی می باشد.
در بعضی از کشورها مراحل ازدواج و طلاق به آسانی و فقط با ثبت واقعه انجام می پذیرد، ولی در برخی کشورها این مراحل قانونی به حدی دشوار و پیچیده می باشد که این مسأله، یک معضل اجتماعی جلوه می نماید و کشور ما نیز جزء این دسته از کشورها قرار گرفته است.در کشور ما، مرد هر گاه اراده کند می تواند زن را طلاق دهد و نیازی به موافقت زن ندارد و می تواند بدون هیچ مخالفت قانونی زن را مجبور به طلاق نماید که البته اجرای این حکم منوط به شرایطی می باشد که باید کلیه حقوق قانونی زوجه را بپردازد ، اما برای فرار از دین در این موارد، امروزه راه حل های بسیاری معمول گردیده، از جمله: ثبت اموال به نام شخص دیگر و جمع آوری شهود و اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن با مبالغ بسیار ناچیز و ... که معمولاً در دادگاهها سخت گیری چندانی در این مورد اعمال نمی گردد و برعکس زمانی که زوجه اراده طلاق می نماید و تنها راه آن اثبات عسر و حرج خود می باشد، دادگاه چنان عرصه را بر وی تنگ می نماید و انواع مدرک مستدل و گواهی های معتبر مطالبه می نماید که تنها راه زوجه را برای رهایی، تبدیل به هفت خوان رستم می نماید.
مبحث ما بیشتر در همین مورد یعنی بررسی قاعده نفی عسر و حرج می باشد. از مصادیق این قاعده استیصال زوجه از ادامه زندگی زناشویی است. یعنی ادامه زندگی زناشویی به حدی برای وی مشقت بار شود که نوع زنان در چنین شرایطی نتوانند به زندگی زناشویی خود ادامه بدهند و زوج نیز حاضر به طلاق نباشد.بنابراین هر چند بنا به حکم اولیه اسلام، طلاق منحصراً در دست مرد است," طلاق بید من اخذ بالساق" و تنها در صورت تمایل زوج بر طلاق، این کار عملی است ولی به مقتضای قاعده لاحرج انحصار امر طلاق به ید مرد منتفی می گردد و دادگاه شرعاً ابتدائاً زوج را اجبار به طلاق می کند و چنانچه زوج نپذیرفت، برای جلوگیری از مشقت و حرج، ایقاع طلاق می کند. از این رو با استدلال به قاعده لاحرج شرطیت انحصار امر طلاق در دست زوج، ساقط می شود.اما اینکه قاعده عسر و حرج در طلاق چگونه وارد قانون ما شده است، چه مراحلی را تاکنون پیموده و خود این قاعده با چه موانع و مشکلاتی در جامعه و قانون ما برخورد کرده و سایر مسائل مربوط به آن، مباحثی می باشد که در ادامه این تحقیق مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
کلمات کلیدی:
طلاق
عسر و حرج
قاعده عسر و حرج در طلاق
فهرست مطالب
مقدمه ......................................................................................................................................2
بخش اول- مبانی و ارکان قاعده عسر و حرج
فصل اول- کلیات ..............................................................................................................4
مبحث اول- تعاریف عسر و حرج ........................................................................................5
-تعاریف لغوی ........................................................................................................................5
-تعاریف حقوقی .....................................................................................................................6
-تعریف و موارد عسر و حرج در قانون مدنی و سایر قوانین ایران ........................................7
فصل دوم – مبانی و ارکان قاعده عسر و حرج .........................................................8
مبحث اول – کتاب.................................................................................................................9
مبحث دوم – سنت ..............................................................................................................11
- روایت عبدالعلی مولی آل سام ...........................................................................................12
-حدیث مشهور نبوی ووصایای پیامبر ..................................................................................12
- روایت زواره ......................................................................................................................13
- العسریفسد الاخلاق, سهل یدر الارزاق ..............................................................................14
مبحث سوم – اجماع ...........................................................................................................15
مبحث چهارم – عقل ...........................................................................................................16
- بنای عقلا ...........................................................................................................................16
- قاعده لطف ........................................................................................................................18
بخش دوم- مصادیق عسر و حرج درماده 1130ق.م
فصل اول- تحلیل اصلاحات قانونی ماده 1130ق.م ..............................19
مبحث اول- موارد درخواست طلاق از سوی زوجه قبل از اصلاحات.................20
مبحث دوم - سیر تحول م. 1130ق.م ....................................................................22
-تفسیر م. 1130 ق.م مصوب 1314 .........................................................................22
-اولین اصلاحیه در سال 1361 وورود قاعده عسر و حرج .......................................26
1-مبنای فقهی اصلاح م. 1130ق.م ...........................................................................26
2-دایره شمول عسر و حرج در م. 1130...................................................................28
3- معیار تمییز عسر و حرج در م. 1130...................................................................28
4- مصادیق عسر و حرج زوجه در م. 1130 ............................................................29
مبحث سوم- آخرین اصلاحیه م. 1130قانون مدنی ...............................................30
-علل اصلاح م. 1130 در سال 1370 .......................................................................31
1- جواز رجوع زوجه به محکمه مقید به اثبات عسر و حرج زوجه ........................31
2- نتیجه مثبت و منفی ماده ......................................................................................31
- اصلاحیه م.1130 در سال 1370 ............................................................................32
فصل دوم - مصادیق عسر و حرج زوجه و درخواست طلاق به استناد آن..............................33
مبحث اول- شرایط و محدوده اعمال م.1130اصلاحی 1370.............................33
- موجود بودن سبب عسر و حرج در زمان درخواست طلاق ..................................33
- محدودیت اعمال م. 1130 ق.م به عقد نکاح دائم......................................34
- احراز عسرو حرج توسط دادگاه ................................................................35
مبحث دوم – عناوین موضوعی عسر و حرج در م.1130 ق.م و تبصره الحاقی به آن در سال1381...........36
- تقسیم بندی عناوین عسر و حرج ..............................................................39
1- عسر و حرج در نتیجه عوامل طبیعی .......................................................39
الف-عسر و حرج زوجه در نتیجه اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر....39
ب- عقیم بودن زوج و عسر و حرج حقیقی زن ...........................................42
ج- جلوگیری از بچه دار شدن زن و عسر و حرج زوجه .............................43
د- ابتلا زوج به بیماریهای صعب العلاج .......................................................44
2-عسر و حرج در نتیجه عوامل خارجی ......................................................45
الف – حبس قطعی و طولانی زوج ...............................................................46
ب- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج .......................................................47
ج- سوء رفتار زوج و عسر و حرج زوجه ....................................................49
3- عسر و حرج شخصی و موقعیت زوجه ...................................................51
الف –استنکاف یا عجز شوهر از پرداخت نفقه و عسر و حرج زن ...............51
ب- طلاق با وکالت زن .................................................................................54
مبحث سوم – نکاتی در مورد م. 1130 اصلاحی 1370 ............................58
- اجرای م.1130 ق.م در موضوعات مواد 1029 قبل از چهار سال وم. 1129 ق.م بدون نیاز به مقدمات ...............59
- امکان تحقق عسر و حرج قبل از تمکین خاص و پیش از عروسی و اسکان مشترک ......................................60
- ضرورت وجودی م. 1130 ق.م .................................................................62
- نتیجه گیری و پیشنهاد ................................................................................63
- منابع و مآخذ .............................................................................................71
ادامه مطلب
دانلود پایان نامه رشته نقاشی