دیه در اسلام بر معیار ارزش معنوى انسان مقتول نیست، بلكه یك دستور خاصى است كه ناظر به مرتبه بدن انسان كشته شده مىباشد، نشانه آن این است كه اسلام بسیارى از افراد اعم از زن و مرد را كه داراى اختلاف علمى یا عملىاند متفاوت مىبیند و تساوى آنها را نفى مىكند، و در عین حال دیه آنها را مساوى مىداند
دسته بندی | حقوق |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 136 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 34 |
دیه متفاوت و كفاره متساوى
مقدمه
دیه در اسلام بر معیار ارزش معنوى انسان مقتول نیست، بلكه یك دستور خاصى است كه ناظر به مرتبه بدن انسان كشته شده مىباشد، نشانه آن این است كه اسلام بسیارى از افراد اعم از زن و مرد را كه داراى اختلاف علمى یا عملىاند متفاوت مىبیند و تساوى آنها را نفى مىكند، و در عین حال دیه آنها را مساوى مىداند، مثلا درباره تفاوت عالم و جاهل مىگوید:
... هل یستوی الذین یعلمون و الذین لایعلمون (1)
آیا كسانى كه مىدانند با كسانى كه نمىدانند مساویند؟
و درباره تفاوت مجاهد قائم و غیر مجاهد قاعد چنین مىفرماید:
لایستوی القاعدون من المؤمنین غیر اولی الضرر و المجاهدون فی سبیل الله (2)
مؤمنان خانهنشین كه زیان دیده نیستند با آن مجاهدانى كه با مال خود در راه خدا جهاد مىكنند یكسان نمىباشند.ودرباره اختلاف كسى كه قبل از فتح مكه و پیروزى چشمگیر اسلام، جهاد و كمك مالى مىكرد و در راه خدا مبارزه و انفاق مىنمود با كسى كه بعد از فتح مكه در جهاد شركت مىكرد و در راه اسلام كمك مالى مىنمود چنین مىفرماید:
... لا یستوی منكم من انفق من قبل الفتح و قاتل اولئك اعظم درجة من الذین انفقوا من بعد وقاتلوا وكلا وعد الله الحسنى والله بما تعلمون خبیر (3)
كسانى از شما كه پیش از فتح مكه انفاق و جهاد كردهاند با دیگران یسكان نیستند، آنان از حیث درجه بزرگتر از كسانىاند كه بعدا به انفاق و جهاد پرداختهاند.
غرض آن كه قرآن كریم با تصریح به عدم تساوى ارزشهاى الهى افراد یاد شده وبا اصرار بر تفاوت معنوى آنان تصریح به تساوى آنان در قصاص و دیه دارد و در این باره راجع به تساوى همگان چنین مىفرماید:وكتبنا علیهم فیها ان النفس بالنفس والعین بالعین والانف بالانف والاذن بالاذن والسن بالسن والجروح قصاص فمن تصدق به فهو كفارة له (4)
و مقرر كردیم برایشان كه جان در مقابل جان و چشم در برابر چشم و بینى در برابر بینى و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان مىباشد وزخمها به همان ترتیب قصاص دارند و هركه آن را ببخشد پس كفاره (گناهان) او خواهد بود.یعنى هر انسانى اعم از زن و مرد در قبال انسان دیگر خواه زن و مرد قصاص مىشود چه این كه قصاص اجزا و اطراف و قصاص جراحتها نیز مساوى است، لیكن همین عموم یا اطلاق در آیه دیگر تقیید و تخصیص مىپذیرد زیرا خداوند در آیه دیگر چنین فرمود:
یا ایها الذین الذین امنوا كتب علیكم القصاص فی ا لقتلى الحر بالحر والعبد بالعبد والانثى بالانثى (5)
اى كسانى كه ایمان آرودهاید درباره كشتگان، بر شما قصاص مقرر شده: آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن.
کلمات کلیدی:
دیه متفاوت
دیه در اسلام
كفاره متساوى
نقش زمان و مكان در قصاص و دیه
فهرست مطالب
دیه متفاوت و كفاره متساوى1
متن:17
قصاص زن و مرد17
الف) قصاص نفس17
ب) قصاص عضو18
دیه مرد و زن18
الف) دیه نفس18
ب) دیه عضو18
دلایل برابرى زن و مرد در دیه و قصاص18
الف) عدالت خداوند متعال18
نقد و بررسى19
ب) برابرى همه انسانها با یكدیگر20
نقد و بررسى20
ج) صراحت آیات قصاص21
نقد و بررسى21
د) حیات بودن قصاص22
نقد و بررسى22
ه) خوددارى اطلاق آیات قصاص از تقیید22
نقد و بررسى22
و) روایات مخالف با روایات مشهور23
نقد و بررسى23
ز) ضعف اجماع23
نقد و بررسى24
نقش زمان و مكان در قصاص و دیه24
قانون و زنان سرپرست خانوار25
پیشنهاد حقوقى26
اشاره26
پاورقی27