دیه متفاوت و كفاره متساوى
مقدمه
دیه در اسلام بر معیار ارزش معنوى انسان مقتول نیست، بلكه یك دستور خاصى است كه ناظر به مرتبه بدن انسان كشته شده مىباشد، نشانه آن این است كه اسلام بسیارى از افراد اعم از زن و مرد را كه داراى اختلاف علمى یا عملىاند متفاوت مىبیند و تساوى آنها را نفى مىكند، و در عین حال دیه آنها را مساوى مىداند، مثلا درباره تفاوت عالم و جاهل مىگوید:
... هل یستوی الذین یعلمون و الذین لایعلمون (1)
آیا كسانى كه مىدانند با كسانى كه نمىدانند مساویند؟
و درباره تفاوت مجاهد قائم و غیر مجاهد قاعد چنین مىفرماید:
لایستوی القاعدون من المؤمنین غیر اولی الضرر و المجاهدون فی سبیل الله (2)
مؤمنان خانهنشین كه زیان دیده نیستند با آن مجاهدانى كه با مال خود در راه خدا جهاد مىكنند یكسان نمىباشند.ودرباره اختلاف كسى كه قبل از فتح مكه و پیروزى چشمگیر اسلام، جهاد و كمك مالى مىكرد و در راه خدا مبارزه و انفاق مىنمود با كسى كه بعد از فتح مكه در جهاد شركت مىكرد و در راه اسلام كمك مالى مىنمود چنین مىفرماید:
... لا یستوی منكم من انفق من قبل الفتح و قاتل اولئك اعظم درجة من الذین انفقوا من بعد وقاتلوا وكلا وعد الله الحسنى والله بما تعلمون خبیر (3)
كسانى از شما كه پیش از فتح مكه انفاق و جهاد كردهاند با دیگران یسكان نیستند، آنان از حیث درجه بزرگتر از كسانىاند كه بعدا به انفاق و جهاد پرداختهاند.
غرض آن كه قرآن كریم با تصریح به عدم تساوى ارزشهاى الهى افراد یاد شده وبا اصرار بر تفاوت معنوى آنان تصریح به تساوى آنان در قصاص و دیه دارد و در این باره راجع به تساوى همگان چنین مىفرماید:وكتبنا علیهم فیها ان النفس بالنفس والعین بالعین والانف بالانف والاذن بالاذن والسن بالسن والجروح قصاص فمن تصدق به فهو كفارة له (4)
و مقرر كردیم برایشان كه جان در مقابل جان و چشم در برابر چشم و بینى در برابر بینى و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان مىباشد وزخمها به همان ترتیب قصاص دارند و هركه آن را ببخشد پس كفاره (گناهان) او خواهد بود.یعنى هر انسانى اعم از زن و مرد در قبال انسان دیگر خواه زن و مرد قصاص مىشود چه این كه قصاص اجزا و اطراف و قصاص جراحتها نیز مساوى است، لیكن همین عموم یا اطلاق در آیه دیگر تقیید و تخصیص مىپذیرد زیرا خداوند در آیه دیگر چنین فرمود:
یا ایها الذین الذین امنوا كتب علیكم القصاص فی ا لقتلى الحر بالحر والعبد بالعبد والانثى بالانثى (5)
اى كسانى كه ایمان آرودهاید درباره كشتگان، بر شما قصاص مقرر شده: آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن.
کلمات کلیدی:
دانلود پایان نامه رشته نقاشی