پایان نامه کارشناسی رشته های روانشناسی، مشاوره، عمومی و بالینی با عنوان هوش هیجانی در افراد درونگرا در مقایسه با افراد برونگرا در دانشجویان دانشگاه های شهر تهران

مقدمه و بیان مسئله:

با وجود آنکه مفهوم هوش از جمله مفاهیمی است که از گذشته تا به امروز مورد توجه بوده است ، اما نکته ی مهم این است که در واقع از آغاز مطالعه ی هوش غالباً بر جنبه های شناختی آن نظیر حافظه ، حل مسئله و تفکر تأکید شده است ؛ در حالی که امروزه نه تنها بر جنبه های غیرشناختی هوش یعنی توانایی های عاطفی ، هیجانی ، شخصی و اجتماعی نیز مورد توجه قرار می گیرند ، بلکه در پیش بینی توانایی فرد برای موفقیت و سازگاری در زندگی نیز مورد اهمیت واقع شده اند.(خشوعی،1387)
می دانیم که هر فرد هوش شناختی1 دارد . هوش شناختی که به طور سنتی با هوشبهر مشخص می شود ، به جای آنکه به سایر جنبه های شخصیت و رفتار توجه کافی داشته باشد ، استعداد افراد را برای درک ، یادگیری ، یادآوری ، تفکر منطقی و حل مسأله و امثال آن مورد ارزشیابی قرار می دهد . ولی گاهی می بینیم که افرادی با هوش شناختی بالا ، در بعضی موارد قادر نیستند کارهای خود را به درستی پیش ببرند و در برخورد با مسائل و مشکلات خود ، نمی دانند که اقدام درست چیست. علت آن امر این است که هوش شناختی ، ارتباط چندانی با زندگی عاطفی افراد ندارد . باهوش ترین انسان ها از نظرCognitive intelligent شناختی هم ممکن است در زندگی خصوصی خود به بیراهه روند.

این مسائل نشان می دهد که عامل مهم دیگری غیر از هوش شناختی صرف، یعنی همان هوش هیجانی وجود دارد که می تواند در پیشرفت و موفقیت مؤثر باشد . یعنی توانایی هایی مانند این که فرد بتواند در مقابل ناملایمات ، پایداری کند ؛ تکانش های خود را کنترل کند ؛ حالات روحی خود را تنظیم کند؛ با دیگران همدلی کند و امیدوار باشد و نگذارد پریشانی خاطر ، قدرت تفکر او را خدشه دار کند(گلمن2 ، 1387 ، به نقل از رحیمی،1391).

یافته های موجود نشان می دهند که هوش هیجانی به اندازه ی هوش شناختی و گاه بیش از آن می تواند در برخورد با مسائل و مشکلات زندگی و استرس ناشی از وقوع آنها ، قدرت داشته باشد. هیجان ها و نیز چگونگی کنار آمدن با آنها بخشی از شخصیت فرد است که بر سلامت وی تأثیر می گذارند (پروین3 ، 1996 ،به نقل از رحیمی،1391).

با هوش هیجانی ما یاد می گیریم که چگونه خود را حس کنیم و چگونه دیگران به احساسات ما واکنش نشان می دهند ، چگونه درباره ی این احساسات فکر می کنیم و چگونه از میان واکنش هایمان واکنشی را برگزیده ، آرزوها و ترس هایمان را می شناسیم و آن ها را بیان می کنیم ( گلمن ، 1995 ،به نقل از رحیمی،1391 ) .

قابلیت های هوش هیجانی نیز برای خودگرانی هیجان و تدبیر ماهرانه روابط ، بسیار بااهمیت است ( بارآن، 2000 ،به نقل از رحیمی،1391 ).هوش هیجانی یکی از مهمترین مفاهیمی است که تلفیق دهنده ی جنبه های شناختی (مانند تفکر) و غیرشناختی (مانند هیجان) می باشد . هوش هیجانی مفهوم جدیدی است که در سال های اخیر مطرح شده و در مقابل هوش شناختی به کار می رود . اصطلاح هوش هیجانی را دانیل گلمن سر زبان ها انداخت. گلمن معتقد است در پیش بینی قابلیت اشخاص ، هوش هیجانی شاخص بهتری است تا هوش بهر حاصل از آزمونهای سنتی هوش ، به نظر گلمن هوش هیجانی چهار حوزه دارد: آگاهی هیجانی (مانند توانایی جداکردن احساسات از اعمال) مدیریت هیجانات ( مانند توانایی کنترل عصبانیت ) تشخیص هیجانات دیگران (مانند دیدن دنیا از دریچه ی چشم دیگران) اداره کردن روابط ( مانند توانایی حل مشکلات در روابط). هوش هیجانی توانایی زیرنظرگرفتن احساسات و هیجانات خود و دیگران ، تمایز گذاشتن بین آنها و استفاده از اطلاعات حاصل از آنها در تفکر و اعمال خود می باشد(سانتراک،1388).

بنابرنظریه شخصیت آیزنک درونگرایان2 تحت تأثیر سیستم عصبی مرکزی هستند . استعداد سرشتی آنها برای تحریک پذیر زباد است. احساسات خود را به خوبی مهار می کنند و معمولاً کوشش می کنند تا از تحریکات ، تغییرات و بسیاری از فعالیت های اجتماعی اجتناب می کنند.خوددار ، آرام و محتاط هستند. قابل اعتماد و غیر پرخاشگرند و برای هنجارهای اخلاقی ارزش زیادی قایلند . کمتر معتاد به دود هستند. قدرت بیانشان عالی است. معمولاً در کارها دقیق هستند ولی برای کارهایی که انجام می دهند به اندازه ی کافی ارزش قائل نیستند. گرایش به احساس حقارت در آنها زیاد است و برای ابتلا به دلواپسی ، افسردگی و وسواس آمادگی بیشتری دارند . افراد درونگرا غذاهای ملایم ، موسیقی آرام و رنگهای ملایم یا تیره را ترجیح می دهند(دادستان،1389).

برونگرایان1 تحت تأثیر سیستم عصبی مرکزی می باشند. استعداد آنها برای تحریک پذیری کم است. آیزنک این افراد را با مشخصه های جامعه طلبی ، برانگیختگی ، خوش بینی و نیاز به محرک و تغییر محیط تعریف می کند. برونگراها بسیار دچار تغییرات خلقی و پرخاشگری می شوند و معمولاً قابل اعتماد نیستند. به بودن در جمع علاقه مند هستند. از میهمانی های لذت می برند و زیاد حرف می زنند . به کار و کوشش علاقه چندانی ندارند. در کارهایشان شتاب زدگی وجود دارد . با دقت نیستند. این افراد غذاهای تند و موسیقی پرسروصدا و رنگهای زنده را ترجیح می دهند(دادستان،1389)

کلمات کلیدی:

هوش

هوش هیجانی

درونگرا

برونگرا

فهرست:

فصل اول

مقدمه و بیان مسئله

ضرورت پژوهش

اهداف پژوهش

فرضیه های پژوهش

متغیر پیش بین(هوش هیجانی)

متغیر ملاک(درونگرایی و برونگرایی)

فصل دوم

پیشینه تحقیق

هوش هیجانی

مدل های هوش هیجانی

مدل هوش هیجانی سالووی و مایر

مدل هوش هیجانی گلمن

مدل هوش هیجانی باراُن

درونگرایی/ برونگرایی

نظریه های زیست شناختی

صفات و تیپ ها در نظریه آیزنک

منشاء زیست شناختی صفات و تیپ ها

نظریه جالینوس

دیدگاه کانت

نظریه آیزنک

تحقیقات انجام شده

فصل سوم
روش پژوهش
جامعه آماری،نمونه و روش نمونه گیری

ابزارهای اندازه گیری

روش تحلیل آماری

فصل چهارم

توصیف داده ها

تحلیل و بررسی فرضیه های پژوهش

فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
محدودیت
منابع